Plan Równości Płci to najważniejszy dokument dla Kultury Równości Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Potrzebuje działań PR, szerokiej akceptacji i przychylności, aby mógł być w pełni realizowany przez nas wszystkich.

Z tego powodu rozpoczynamy mini cykl, który ma na celu przybliżenie Planu. Dzielimy go na części i zagadnienia, aby łatwiej mógł wybrzmieć i zaprezentować ogrom informacji i wartości, jaki w sobie niesie. 

Plan Równości płci PR część 1

Misja

W Misji UKW sformułowano plan rozwoju, którego celem jest realizacja koncepcji „uniwersytetu jako ośrodka wolnej wymiany myśli i wszechstronnych badań naukowych nad zmieniającym się światem, a także ośrodka otwartej i permanentnej edukacji oraz rozwoju całej wspólnoty w warunkach godnych i przyjaznych dla każdej jednostki”.

Podążając za tą koncepcją Plan Równości Płci prezentuje zbiór propozycji zmierzających do zbudowania uniwersytetu kierującego się zasadami równości, różnorodności oraz inkluzywności. Płeć traktowana jest jako istotny element kształtujący ludzką tożsamość, indywidualne potrzeby i aspiracje. Najważniejsze wartości leżące u podstaw zawartej w Planie wizji równości to poszanowanie prawa każdej osoby do harmonijnego rozwoju zawodowego, naukowego i osobistego, otwartość kultury uniwersyteckiej na bogactwo perspektyw oraz przeciwdziałanie wszelkim przejawom dyskryminacji i przemocy ze względu na płeć.

Cele

Plan Równości Płci jest projektem uniwersytetu równych szans, instytucji, która promuje kulturę różnorodności, uwzględniając jednocześnie odmienne potrzeby i doświadczenia życiowe kobiet i mężczyzn w strukturze uniwersyteckiej, w procesach decyzyjnych, w różnego rodzaju aktywnościach. Przesłanką dla realizacji tego zamierzenia powinno być poszerzanie wiedzy osób pracujących i uczących się na temat znaczenia równości oraz niwelowanie nieuświadomionych uprzedzeń ze względu na płeć.

Ponadto konieczne jest wprowadzenie trwałych zmian strukturalnych, a także przemodelowanie kultury organizacyjnej Uniwersytetu poprzez wpisanie w nią zasady inkluzywności wraz z potrzebą wrażliwości na przejawy nierówności oraz stworzenia lepszych możliwości łączenia nauki i pracy z życiem prywatnym.

Kolejnym ważnym zadaniem jest wprowadzenie komunikacji równościowej w celu uświadomienia opresyjnych wobec płci mechanizmów użycia języka oraz uczynienia kobiet i mężczyzn w równym stopniu „widzialnymi” w przestrzeni akademickiej. Polityka inkluzywności idąca w parze z zarządzaniem różnorodnością pozytywnie wpływa na jakość pracy, umożliwiając wydobycie korzyści tkwiących w zróżnicowaniu gremiów zarządzających, zespołów badawczych czy grup zawodowych oraz ułatwiając budowanie dobrych relacji międzyludzkich.

Wolne od uprzedzeń, stereotypów i dyskryminacji środowisko nauki i pracy, w którym każda osoba studiująca czy pracująca, niezależnie od płci lub innych cech indywidualnych, w sposób nieograniczony, na równi z innymi może realizować swoje ambicje, sprzyja poprawie motywacji jednostek do pomnażania kapitału intelektualnego, wzmacnia poczucie przynależności do wspólnoty akademickiej oraz przyczynia się do zrównoważonego rozwoju. Pozwala na lepsze wykorzystanie potencjałów tkwiących w odmienności.

Dlatego filozofia równościowa powinna stać się integralną częścią kultury uniwersyteckiej. Równość, różnorodność i inkluzywność to wartości ważne w kontekście zmierzania w kierunku doskonałości, wzmacniania Uniwersytetu w konkurencyjnym środowisku naukowym, rozwijania kreatywności i innowacyjności, a także oddziaływania na społeczeństwo w duchu poszanowania każdej osoby ludzkiej.

Uniwersytet tworzący przyjazną i bezpieczną atmosferę, w której każda osoba czuje się doceniona, mógłby stać się bardziej atrakcyjnym miejscem pracy i nauki dla szerokiej grupy ludzi utalentowanych, otwartych i nowoczesnych, a także poszerzyć zakres oddziaływania jako instytucja odpowiedzialna społecznie, kreująca wzorce postaw i wartości.

Dlaczego?

Plan spełnia wymagania postawione publicznym instytucjom naukowym przez Komisję Europejską, sformułowane w koncepcji programu Horyzont Europa, a także w Strategii Komisji Europejskiej na rzecz Równości Płci na lata 2020-2025. Dokument uwzględnia najważniejsze dla osiągnięcia równowagi płci w przestrzeni akademickiej obszary tematyczne: kulturę organizacyjną, kierownictwo i podejmowanie decyzji, rekrutację i rozwój kariery zawodowej, płeć w badaniach i nauczaniu, równowagę między życiem zawodowym lub studiami a życiem prywatnym oraz przeciwdziałanie dyskryminacji i przemocy ze względu na płeć.

Obowiązki 

Plan spełnia cztery kolejne obowiązkowe wymagania, wskazane przez Komisję Europejską: ma charakter oficjalnego dokumentu podpisanego przez władze Uniwersytetu i opublikowanego na stronie internetowej, zawiera zobowiązanie do przeznaczenia odpowiednich środków na jego wdrażanie oraz do rozwoju potrzebnej do tego wiedzy eksperckiej, opiera się na gromadzeniu danych na temat społeczności uniwersyteckiej z podziałem na płeć oraz uwzględnia działania o charakterze edukacyjnym w celu zwiększenia świadomości osób zatrudnionych, w tym kadry decyzyjnej.

Budowa dokumentu:

• W pierwszej części Planu przedstawiono opracowaną na podstawie dostępnych danych strukturę społeczności uniwersyteckiej według płci: osoby zatrudnione, funkcje kierownicze, gremia decyzyjne oraz osoby uczące się.
• W drugiej części Planu zawarto cele oraz sposoby ich realizacji w formie szczegółowych działań wraz z określeniem grup docelowych, wskaźników umożliwiających ewaluację, jednostek i podmiotów odpowiedzialnych za realizację założonych celów oraz terminów realizacji poszczególnych działań.
• Zaplanowane cele i działania zostały zaprezentowane w postaci trzech kompleksów stanowiących merytoryczne i organizacyjne filary przedsięwzięcia: świadomość i edukacja, polityka równych szans, komunikacja i promocja.

Realizacja

Założenia Planu wynikają z opracowanej diagnozy struktury społeczności uniwersyteckiej według płci, uwzględniają specyficzny charakter Uczelni, jej Misję i Statut oraz aktualny stan instytucjonalnych procedur i praktyk przyczyniających się do (nie)równości płci.

W realizację oraz ewaluację działań przewidzianych w Planie zaangażowane będą nie tylko powołane do tych celów zespoły, lecz także kierownictwo oraz cała społeczność Uniwersytetu. Plan Równości Płci jest dynamicznym, długoterminowym narzędziem transformacji kultury uniwersyteckiej, dlatego koncepcja proponowanych zmian zakłada długotrwałe zaangażowanie, stworzenie spójnego systemu monitorowania postępów, ewaluację i aktualizację.

Twórcy

Plan Równości Płci dla Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego na lata 2023-2027 został opracowany przez zespół powołany przez Rektora UKW w 2022 r. w składzie:

• prof. dr hab. Monika Szczepaniak (Wydział Nauk o Kulturze) Przewodnicząca,
• dr hab. Piotr Siuda prof. uczelni (Instytut Komunikacji Społecznej i Mediów),
• dr Agnieszka Wedeł-Domaradzka, prof. uczelni (Wydział Prawa i Ekonomii),
• dr Justyna Spychalska-Stasiak (Wydział Pedagogiki),
• dr Anna Cieślak (Biuro ds. Stopni),
• mgr inż. Adam Różycki (Dział Nauki).

Zespół pracował pod nadzorem Prorektora ds. Nauki, prof. dr. hab. Jarosława Burczyka.

Wstęp do Planu opracowała Monika Szczepaniak, Podstawy prawne opracowała Agnieszka Wedeł-Domaradzka.