Wdrażanie planów równości płci w uczelniach i instytutach badawczych to jeden z kluczowych warunków udziału w europejskim programie Horyzont Europa. Równość nie jest już dodatkiem – to fundament naukowej doskonałości i innowacyjnego środowiska akademickiego.

Plany równości płci to narzędzie wspierane przez Unię Europejską, które pomaga instytucjom naukowym zwiększać inkluzywność i tworzyć środowisko sprzyjające równemu uczestnictwu kobiet i mężczyzn.

Plany równości płci – co mówią najnowsze dane?

Z opublikowanego 7 marca 2025 roku raportu „Plany równości płci w instytucjach naukowych w Polsce. Analiza stanu wdrażania” wynika, że polska nauka coraz częściej podejmuje konkretne działania na rzecz równości.

Kluczowe ustalenia:

• Rośnie liczba instytucji z planami równości: spośród 534 podmiotów w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, 183 (czyli 34%) posiadają już plany równości płci. Liderami są instytuty naukowe (65%) i uczelnie publiczne (47%).
• Wysoka zgodność z wymaganiami UE: 98% planów jest publicznie dostępnych, 94% instytucji prowadzi statystyki zatrudnienia z uwzględnieniem płci, a 82% przewiduje szkolenia z zakresu równości i przeciwdziałania nieświadomym uprzedzeniom.
• Kto wprowadza zmiany?
  W 81% przypadków plany równości wdrażane są przez kobiety – to one najczęściej podejmują się tej odpowiedzialności w strukturach uczelni i instytutów.

Największe bariery?

Wciąż zbyt wiele zależy od dobrej woli jednostek.

W wielu uczelniach działania na rzecz równości płci prowadzone są „po godzinach” – przez zaangażowane osoby, najczęściej kobiety, które łączą to zadanie z innymi obowiązkami dydaktycznymi i organizacyjnymi. Brakuje etatów dedykowanych równości, a także budżetów pozwalających na systemowe działania – szkolenia, analizy danych, czy wdrażanie narzędzi przeciwdziałania nierównościom. Wciąż też brakuje ogólnopolskiej strategii, która wyznaczałaby wspólne standardy i zapewniała realne wsparcie instytucjom.

Dlaczego to takie ważne?

Plany równości płci to nie tylko dokumenty. To narzędzia, które realnie wpływają na jakość nauki, kulturę pracy i otwartość instytucji. To także inwestycja w innowacyjność – bo różnorodne zespoły są bardziej kreatywne, efektywne i lepiej odpowiadają na wyzwania współczesnego świata.

Raport został opracowany przez zespół badaczek OPI PIB i jest dostępny na stronie: nauka.gov.pl - plany równości płci w instytucjach naukowych.